Tai biến liệt nửa người là một trong những di chứng thường gặp của bệnh nhân tai biến mạch máu não. Gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe và cuộc sống sinh hoạt của người bệnh. Do đó, việc nắm vững cách chăm sóc bệnh nhân tai biến liệt nửa người là điều cần thiết để giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng và hiệu quả.
Những vấn đề bệnh nhân tai biến liệt nửa người thường gặp phải:
Khó khăn trong di chuyển: Cơ thể bị suy yếu hầu như không thể tự di chuyển hay cử động mà cần đến sự giúp đỡ của người khác.
Tình trạng loét da: Những bệnh nhân bị liệt thường phải nằm suốt trên giường trong một thời gian dài nên da dễ bị ẩm, tỳ đè nhiều và dẫn đến hiện tượng loét da. Điều này không chỉ gây khó chịu cho người bệnh mà còn khiến người thân phải mất thời gian, công sức chăm sóc, đặc biệt là phần da bị lở loét.
Tâm trạng mặc cảm: Việc nằm một chỗ, mọi sinh hoạt đều phải phụ thuộc vào người nhà dễ khiến bệnh nhân liệt nửa người nảy sinh tâm lý mặc cảm, nghĩ mình là gánh nặng của những người xung quanh. Ngoài ra, họ cũng có cảm giác cô đơn, trống vắng, hay suy nghĩ, buồn phiền.
Đi vệ sinh không tự chủ: Bệnh nhân bị liệt nửa người đa phần sẽ mất cảm giác ở phần thân dưới, dẫn đến tình trạng tiểu tiện không tự chủ. Trong quá trình chăm sóc nếu không kịp lau dọn, vệ sinh sẽ gây ra tình trạng nhiễm khuẩn hoặc lở loét da nghiêm trọng.
Nên chăm sóc bệnh nhân bị tai biến liệt nửa người như thế nào?
Trong quá trình chăm sóc bệnh nhân bị tai biến, để giúp quá trình phục hồi diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn thì cần lưu ý một số điều sau:
Chế độ dinh dưỡng: Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp tình trạng bệnh, người bệnh có thể mắc các chứng bệnh như tiểu đường, béo phì nếu chế độ ăn thừa dinh dưỡng và suy giảm miễn dịch nếu chế độ ăn không đủ dinh dưỡng. Thức ăn cho người bệnh ngoài việc đầy đủ chất dinh dưỡng còn phải đảm bảo thực phẩm mềm và dễ tiêu.
Nếu bệnh nhân tự ăn được thì nên chọn những loại thức ăn hợp với khẩu vị của người bệnh. Chú ý cho bệnh nhân ăn từ từ, tránh ép vì có thể gây nghẹn, sặc rất nguy hiểm. Những bệnh nhân có thêm bệnh lý về tăng mỡ máu, tăng huyết áp, đái tháo đường thì cần phải ăn theo đúng chế độ quy định.
Vệ sinh cá nhân:Người nhà cần chú ý đánh răng, lau mặt, tắm rửa, gội đầu 1 – 2 lần một tuần cho bệnh nhân hoặc chăm sóc dựa theo thói quen hàng ngày của người bệnh.Cần chú ý vệ sinh cẩn thận và lau khô sau khi đại tiểu tiện để bệnh nhân cảm thấy dễ chịu, tránh viêm nhiễm đường tiết niệu.
Đề phòng loét da do nằm lâu ngày: Bệnh nhân bị tai biến liệt nửa người thường phải nằm lâu một chỗ nên thường gặp phải tình trạng lở loét, đặc biệt ở những chỗ bị tỳ đè nhiều như vùng cùng cụt, hai bả vai, hai gót chân, lưng, mông. Để chống lở loét, cần cho bệnh nhân nằm trên đệm nước hoặc đệm hơi; lăn trở thay đổi điểm tỳ cho bệnh nhân (2 giờ/lần). Hàng ngày nên xoa bóp nhẹ nhàng những vùng bị tỳ đè nhiều, tuy nhiên không nên xoa bóp quá mạnh vì có thể gây trợt da. Vận động thụ động bên liệt để tránh co cứng cơ, đồng thời giúp lưu thông tuần hoàn.
Thường xuyên vận động, xoa bóp nhẹ nhàng
– Xoa bóp nhẹ nhàng vùng tay, chân, trán, lưng
– Luyện tập co duỗi các ngón tay, ngón chân, khớp tay, khớp chân
– Cho bệnh nhân xoay cổ, tập ngồi dậy, sau đó dần dần tập đứng, tập đi…
– Xoa bóp nhẹ nhàng tại các vùng tay, chân, lưng, trán giúp bệnh nhân dễ chịu và lưu thông tuần hoàn.
Tình trạng liệt nửa người sau tai biến gây nhiều khó khăn cho người bệnh và cả người nhà bệnh nhân. Do vậy, cần phải lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân bị tai biến liệt nửa người chu đáo để không làm ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt.
