Ngày nay, khi xã hội ngày càng phát triển thì chất lượng cuộc sống cũng được nâng cao, tuy nhiên cũng xuất hiện nhiều nhóm bệnh liên quan phần lớn đến lối sống và thói quen sinh hoạt hàng ngày, trong đó Rối loạn chuyển hoá Lipid máu là một căn bệnh hay gặp.
Rối loạn chuyển hóa Lipid máu là gì? Nguyên nhân do đâu?
Rối loạn chuyển hóa lipid trong máu là tình trạng rối loạn hay dư thừa mỡ trong máu, ảnh hưởng đến 1 trong 4 thành phần quan trọng như: cholesterol toàn phần, triglyceride, LDL-Cholesterol và HDL-cholesterol. Nguyên nhân chính gây ra rối loạn chuyển hóa Lipid máu là do chế độ dinh dưỡng không phù hợp, có quá nhiều mỡ động vật, thức ăn chứa nhiều Cholesterol (nội tạng động vật, trứng, bơ, sữa) hoặc do chế độ ăn dư thừa năng lượng và sử dụng đồ uống có cồn, chất kích thích. Ngoài ra, rối loạn chuyển hóa lipid máu còn do ảnh hưởng của yếu tố: Di truyền, hội chứng thận hư, suy giáp hoặc đái tháo đường. Nếu rối loạn này kéo dài sẽ gây nên tình trạng xơ vữa động mạch, tắc mạch…
Rối loạn chuyển hóa gây ra bệnh lý gan nhiễm mỡ
Vì vậy, một chế độ ăn khoa học không chỉ tránh được mỡ xấu tăng cao mà còn phần nào hỗ trợ người bệnh giảm mỡ máu bền vững.
Nên ăn nhiều rau quả bổ sung chất xơ: Thực đơn hàng ngày nên lựa chọn các loại trái cây tươi nhiều màu sắc, rau xanh lá, các loại nấm…
Tăng cường ngũ cốc chế biến thô: Các loại ngũ cốc chế biến thô như bánh mì đen, gạo thô… cũng thuộc nhóm thực phẩm giàu chất xơ, hỗ trợ giảm hàm lượng cholesterol trong máu.
Bổ sung thực phẩm giàu Omega-3, Omega-6 như: cá trích, cá mòi, cá hồi… hoặc trong các loại dầu thực vật như dầu hướng dương, dầu oliu. Mỗi tuần nên ăn cá khoảng 2-3 lần, thay thế dầu thực vật cho mỡ động vật.
Lựa chọn các loại sữa tách béo.
Ăn các loại thịt gia cầm tốt cho người tăng lipid máu như: gà, ngan, vịt… thay cho các loại thịt đỏ giàu cholesterol.
Người bệnh rối loạn lipid máu nên ăn tỏi bởi tỏi có tác dụng làm tăng HDL cholesterol, giảm LDL cholesterol và triglyceride, dự phòng các biến chứng do rối loạn lipid máu như: xơ vữa động mạch, hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu. Tuy nhiên, không nên quá lạm dụng tỏi trong chế độ ăn uống. Bởi ăn nhiều tỏi có thể dẫn đến viêm mí mắt hoặc viêm kết mạc hoặc gây ảnh hưởng cho dạ dày.
Thực đơn ưu tiên các món hấp luộc.
Bên cạnh đó, khi bị rối loạn chuyển hóa lipid máu, bệnh nhân cần chú ý và hạn chế các thực phẩm sau đây:
Mỡ, da, nội tạng động vật, gạch cua, gạch tôm;
Sữa béo nguyên kem, sữa đặc;
Lòng đỏ trứng, phô mai, bơ…;
Thịt gia cầm chưa loại bỏ da;
Các loại bánh ngọt, bánh mặn làm từ lòng đỏ trứng và có chứa mỡ bão hòa;
Hạn chế đường, mật, đồ ngọt
Giảm muối trong các món ăn
Kiêng uống rượu bia
Đồ ăn chế biến sẵn nhiều chất béo như phô mai, xúc xích, thịt nguội,…
Dầu mỡ chứa nhiều chất béo bão hòa
Ngoài ra, người bệnh rối loạn Lipid máu còn cần bỏ thuốc lá, tránh căng thẳng thần kinh và có chế độ tập luyện thể dục thể thao đều đặn, khám sức khoẻ định kỳ… Tập luyện tích cực sẽ giúp hình thể đẹp, ổn định huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Phòng Điều dưỡng – Công tác xã hội